Ergen Terapisi

Ergen Terapisi Nedir?

Ergenlik, bireyin çocukluktan yetişkinliğe geçtiği karmaşık bir dönemdir. Bedensel değişimlerin yanı sıra, duygusal dalgalanmalar, kimlik arayışı, aileyle çatışmalar, akran ilişkilerinde sorunlar ve gelecek kaygıları bu sürecin doğal parçalarıdır. Ancak bazı durumlarda bu zorluklar başa çıkılamayacak hale gelebilir. İşte bu noktada ergen terapisi, ergenin kendini anlamasına, duygularını düzenlemesine ve sağlıklı başa çıkma becerileri geliştirmesine yardımcı olur.

Ergenlik Döneminin Psikolojik Özellikleri

Ergenlik, beyin gelişiminin hızlandığı ve prefrontal korteksin henüz tam olarak olgunlaşmadığı bir süreçtir. Bu durum, dürtüsellik, duygu yoğunluğu, risk alma davranışları ve otoriteyle çatışmaların artmasına neden olabilir. Aynı zamanda ergenler bu dönemde kim olduklarını anlamaya çalışırken;

• Kendilerini sık sık sorgulayabilirler,

• Arkadaş ilişkileri onlar için hayatın merkezine oturabilir,

• Ailelerinden duygusal olarak uzaklaşıp bireyselleşme ihtiyacı duyabilirler.

Tüm bu değişimler, hem ergende hem de ailesinde zorlayıcı duygular yaratabilir.

Ergen Terapisine Neden İhtiyaç Duyulur?

Her ergen terapiye ihtiyaç duymaz. Ancak aşağıdaki belirtiler fark edildiğinde bir uzmana başvurmak oldukça önemlidir:

• Süregelen öfke patlamaları,

• İçe kapanma, arkadaşlardan ve aileden uzaklaşma,

• Okul başarılarında düşüş, devamsızlık,

• Kendine zarar verme davranışları,

• Yeme bozukluğu belirtileri,

• Madde kullanımı,

• Yoğun kaygı, panik atak,

• Depresyon belirtileri (uyku ve iştahta değişim, hayattan zevk alamama).

Bu tür belirtiler, çocuğunuzun psikolojik destek ihtiyacı olabileceğine işaret eder.

Ergen Terapisinde Hangi Yöntemler Kullanılır?

Ergen terapilerinde kullanılan yaklaşımlar ergenin ihtiyaçlarına ve yaşadığı sorunlara göre değişebilir. En sık kullanılan bilimsel temelli terapi yaklaşımları şunlardır:

1.Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)

Ergenin olumsuz düşünce kalıplarını fark etmesini, duygularını anlamasını ve davranışlarını değiştirmesini hedefler. Özellikle sınav kaygısı, özgüven problemleri ve sosyal fobi gibi alanlarda etkilidir.

2. EMDR Terapisi (Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme)

Travmatik yaşantılara ya da yoğun olumsuz duygulara sahip ergenlerde uygulanır. Boşanma, zorbalık, kaza, ani kayıplar gibi durumlarda ergenin travmayı işlemesine yardımcı olur.

3. Şema Terapi

Ergenin çocukluk döneminden gelen kalıplaşmış düşüncelerini ve duygusal ihtiyaçlarını fark etmesini sağlar. Özellikle tekrarlayan ilişki problemleri olan gençlerde kullanılır.

4. Aile Sistemi Yaklaşımı

Ergenlik döneminde bireyin yaşadığı birçok sorun aile dinamiklerinden kaynaklanabilir. Bu nedenle bazı durumlarda aile terapisiyle birlikte çalışmak gerekebilir.

Ergen Terapisinin Süreci Nasıl İşler?

Ergen terapisi, genellikle aşağıdaki aşamalardan oluşur:

1. İlk Görüşme (Danışanla ve Aileyle): Terapiye başlarken terapist, ergenin yaşadığı zorlukları anlamak için hem ergenden hem de aileden bilgi alır. Bu görüşme güven inşa etmek açısından oldukça önemlidir.

2. Değerlendirme Süreci: Terapist, ergenin duygusal, davranışsal ve sosyal durumunu değerlendirir. Gerekirse bazı psikolojik testler uygulanabilir.

3. Hedef Belirleme: Terapi sürecinde ulaşılmak istenen hedefler belirlenir (örneğin: öfke kontrolü geliştirmek, sosyal kaygıyı azaltmak, sağlıklı iletişim kurmak).

4. Müdahale Süreci: Seanslar haftalık olarak ilerler. Bu süreçte ergenin ihtiyaç duyduğu beceriler kazandırılır ve yaşadığı zorluklar işlenir.

5. İzlem ve Değerlendirme: Terapi ilerledikçe hedeflere ne ölçüde ulaşıldığı değerlendirilir. Gerektiğinde aileyle de destekleyici seanslar yapılabilir.

Ergen Terapisinin Faydaları Nelerdir?

Ergenlik döneminde destek alınması, bireyin hem bugünkü sorunlarını aşmasını hem de gelecekte daha sağlıklı bir psikolojik temele sahip olmasını sağlar. Terapi sayesinde ergen;

• Duygularını tanır ve düzenler,

• Kendine zarar verme davranışlarından uzaklaşır,

• Özgüvenini geliştirir,

• İlişkilerini sağlıklı hale getirir,

• Stresle ve kaygıyla baş etmeyi öğrenir,

• Akademik ve sosyal yaşamında daha dengeli olur.

Ergenlerle Terapi Yaparken Nelere Dikkat Edilir?

• Gizliliğe Saygı: Ergenin terapistle güven ilişkisi kurabilmesi için özel bilgilerinin ailesiyle paylaşılmayacağı konusunda net bir sınır çizilir. Ancak ergenin kendine ya da başkasına zarar verme riski varsa, aile bilgilendirilir.

• Yargılamayan Bir Dil: Terapi ortamı, ergenin duygularını ifade etmekten çekinmeyeceği güvenli bir alan olmalıdır.

• İşbirliği ve Sabır: Her ergen terapiye hemen açık olmayabilir. Bu süreçte sabır ve işbirliği oldukça önemlidir.

Ailelerin Rolü Nedir?

Ergen terapisinde aileler sadece dışarıdan izleyici değildir. Aksine, ergenin değişimini destekleyecek önemli aktörlerdir. Aileler şu konularda destekleyici olabilir:

• Empatiyle dinlemek ve yargılamadan yaklaşmak,

• Sınırlar koyarken şefkatli olmak,

• İletişimi güçlendirmek,

• Gerektiğinde aile seanslarına katılmak.

Aile içindeki güvenli bağlar, terapi sürecinin başarısını artırır.